| تنظیم‌گری هوشمند فناوری‌های نوین مالی در بانکداری اسلامی ایران: یک چارچوب مفهومی |
| کد مقاله : 1181-CONFERENCE (R2) |
| نویسندگان |
|
سروه رضوی مقدم * معاون دایره اداره کل بانکداری توسعه مشتریان خرد واصناف، بانک سپه |
| چکیده مقاله |
| حولات شتابان فناوری‌های نوین مالی، ضرورت گذار به «تنظیم‌گری هوشمند» در نظام بانکی ایران را برحسته ساخته است. این پژوهش با هدف طراحی یک چارچوب مفهومی بومی برای تنظیم‌گری هوشمند، با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای نظام‌مند و مطابق دستورالعمل PRISMA انجام شده است. داده‌ها از منابع علمی و اسنادی منتخب گردآوری و با کدگذاری باز، محوری و انتخابی و به کمک نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شد. برونداد مطالعه یک «مدل پارادایمی» است که شرایط علّی (پیشرفت فناوری، گسترش شمول مالی و ریسک‌های فناورانه)، شرایط زمینه‌ای ایران (ویژگی‌های نظام بانکی، الزامات نظارتی و زیرساختی)، راهبردها (تنظیم‌گری مبتنی بر ریسک، به‌کارگیری RegTech و SupTech، سندباکس‌های نظارتی و همکاری ذی‌نفعان) و پیامدها (تقویت ثبات، نوآوری مسئولانه و ارتقای انطباق نظارتی) را یکپارچه تبیین می‌کند. افزون بر این، وضعیت ایران در قبال ۱۸ فناوری نوین مالی و شاخص‌های کلیدی تنظیم‌گری به‌صورت تطبیقی با کشورهای پیشرو بررسی شده و شکاف‌هایی مانند غلبه رویکردهای « نادیده‌گرفتن» و «مشاهده و انتظار»، پراکندگی نهادی و ضعف یکپارچگی داده و فرایند شناسایی می‌شود. یافته‌ها بر لزوم گذار به رویکردهای «مبتنی بر آزمایش و تسهیل‌گری» و «انطباقی و ساختاری»، توسعه ابزارهای RegTech/SupTech، و تقویت هماهنگی میان نهادهای ناظر تأکید دارد. نوآوری پژوهش در ارائه نخستین چارچوب مفهومی یکپارچه و بومی برای تنظیم‌گری هوشمند در نظام بانکی ایران است که می‌تواند به‌عنوان نقشه‌راه سیاستی و اجرایی به‌کار رود. |
| کلیدواژه ها |
| تنظیم‌گری هوشمند، فناوری‌های نوین مالی، نظام بانکی اسلامی ایران، تنظیم‌گری مبتنی بر ریسک، RegTech، SupTech، سندباکس نظارتی، مدل پارادایمی |
| وضعیت: پذیرفته شده |